مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی از معرفی پنج شهر این استان به عنوان شهر خلاق فرهنگ و هنر و دو شهر شایسته الحاق به شبکه شهرهای خلاق خبر داد.

"سیدقاسم ناظمی" گفت: در آیین معرفی نخستین دوره شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر که به صورت مجازی برگزار شد، میانه در حوزه موسیقی، شبستر و تبریز در حوزه ادبیات، اهر در حوزه نمایش و کوزه کنان در حوزه صنایع دستی به عنوان شهر خلاق فرهنگ و هنر و جلفا و اسکو در حوزه چاپ و بسته بندی شایسته الحاق به شبکه شهرهای خلاق شناخته شدند. وی افزود: شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر در ۷ حوزه ادبیات، موسیقی، صنایع‌دستی و سنتی، مد و لباس، سینما، هنرهای تجسمی و هنرهای نمایشی تشکیل و در دو حوزه چاپ و بسته‌بندی و رسانه و مطبوعات به دلیل به حد نصاب نرسیدن شهرها در مرحله پایانی به عنوان شهرهای شایسته پیوستن به شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر معرفی شدند. ناظمی، شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر را پدیده‌ای پویا عنوان کرد که با سنجش و ارزیابی‌های مکرر شهرهای عضو در تحقق و اجرای برنامه‌های ارایه شده و همچنین پیوستن شهرهای جدید و توسعه موضوعات در دوره‌های آینده، راهی روشن را پیش‌رو خواهد داشت. وی افزود: شبکه شهرهای خلاق سال هاست که در مجامع بین‌المللی مطرح است و از اوایل قرن 21 توسط یونسکو به صورت سالانه شهرهایی به عنوان شهرهای خلاق معرفی می‌شود.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان اسکو گفت: اسکو قدمت ۵۰۰ ساله در چاپ کلاقه‌ای دارد و این هنر و حرفه به صورت استاد شاگردی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.

وی افزود: هنر چاپ کلاقه‌ای از جمله رشته‌های صنایع دستی است که امروزه می‌توان به عنوان یک شغل و حرفه خانگی و یک هنر و صنعت به آن پرداخت. وی با بیان این‌که کلمه کلاقه‌ در قدیم با عنوان کَل ایاقی و یاییلیق نام برده می‌شد، گفت: کَل به معنی گاو نر بوده و طرح‌های موجود در آن نیز به دلیل شباهت به رد پای گاو از آن به نام کل ایاقی یاد می‌شد، ضمن این‌که یاییلیق نیز به عنوان پوشش تابستانی طلایی رنگ در میان عشایر و ایلات بوده که هر دو به مرور زمان به کلاقه‌ای تغییر نام یافتند. وی اظهار کرد: شهرستان اسکو مرکز اصلی چاپ باتیک بوده و اخیرا نیز به عنوان شهر ملی باتیک کشور ثبت ملی شد. جدایی با بیان این‌که امروزه از چاپ کلاقه ای به عنوان سوغات اصلی این شهرستان یاد می‌شود، گفت: چاپ کلاقه‌ای در شهرستان اسکو جزو مشاغل اصلی به حساب آمده و قدمت چندین سال در این شهرستان دارد.

وی افزود: با توجه به جایگاه ویژه این شهرستان در چاپ کلاقه‌ای در سی‌ام تیرماه سال ۹۹ و با حضور متفکر آزاد نماینده مردم تبریز اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی، رضی منش فرماندار شهرستان اسکو، قنبری شهردار اسکو، حمزه زاده مدیر کل میراث استان و خانم پویا محمودیان معاون صنایع دستی و میراث گردشگری کشور، شهرستان اسکو به عنوان شهر ملی «باتیک» ثبت و معرفی شد. وی، میزان تبلیغات، تشکل‌های غیردولتی، المان‌های شهری، تعداد بوم گردی‌های شهرستان و بناهای ثبتی را از معیارهای اصلی این انتخاب دانست. بر اساس این گزارش، بر اساس اعلام مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر شهرستان اسکو از میان ۳۶۷ شهر کشور به‌عنوان شهرستان خلاق فرهنگ و هنر در زمینه چاپ کلاقه‌ای در کشور معرفی شده است.

«آذربایجانیها»، عنوان کتابی دربرگیرنده مجموعه بیانات و تصاویر مربوط به دیدار مردم آذربایجان با رهبر معظم انقلاب اسلامی در فاصله سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۸ شمسی، به مناسبت قیام تاریخی ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ می‌باشد که به تازگی در بازار نشر عرضه شده است.

گردآورنده و مدیر هنری کتاب «آذربایجانیها»، سید داود قرشی است که در ۳۰۰ صفحه گلاسه و رنگی، با شمارگان یک‌هزار نسخه با حمایت مالی شهرداری تبریز و توسط نشر «معبر آسمانی» به زیور طبع آراسته شده است.

عکس های دیدار مردم آذربایجان با رهبر معظم انقلاب و بیانات نقل شده از معظم له در این کتاب، از پایگاه های اینترنتی www.khamenei.ir و www.leader.ir اقتباس شده است. فهرست مطالب کتاب «آذربایجانیها»، شامل مواردی از قبیل پیام امام خمینی (ره) به مناسبت قیام ۲۹ بهمن تبریز، پیام نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز، تاریخچه دیدار مردم آذربایجان با رهبر معظم انقلاب اسلامی، یادی از قیام تاریخی ۲۹ بهمن مردم تبریز در سال ۱۳۵۶ شمسی، نمونه ای از سرودهای اجرا شده در محضر رهبر معظم انقلاب و فرمایشات ایشان در نامگذاری سال های مختلف است. در این کتاب حدود ۱۵۰ فقره عکس با کیفیت، از دیدارهای مردم آذربایجان با رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت سالروز قیام تاریخی ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ شمسی در بازه زمانی اوایل دهه ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۸ به چاپ رسیده است. دسترسی به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره نامگذاری سال های مختلف که در افواه عمومی به «شعار سال» موسوم شده و نیز متن کامل فرمایشات ایشان در دیدارهای مردم آذربایجان با معظم له از دیگر مزیت های کتاب «آذربایجانیها» است.

مدیر پایگاه جهانی بازار تبریز گفت: جداره بازار پنبه‌فروشان مجموعه بازار جهانی تبریز مرمت و این بازار ساماندهی شد. حسین اسمعیلی سنگری، روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگاران افزود: به دنبال مرمت مغازه ای به مساحت ۲۵۰ مترمربع توسط مالک و اعمال تمامی ضوابط میراث‌فرهنگی در مراحل مرمت، اتصال فاضلاب این بازار به فاضلاب شهری، کف‌سازی با مشارکت شهرداری تبریز تحت نظارت این اداره‌کل، مراحل ساماندهی بازار پنبه‌فروشان پس از یک ماه به اتمام رسید.

قدمت تمدن در شهرستان مراغه به 3000 سال قبل بازمی‌گردد و این باغ شهر به‌دلیل وجود آثار معماری و بناهای متعدد مربوط به دوره حکومتی اول ماناها، اشکانیان، ساسانی، دوره اسلامی و سلجوقی یک روز از تقویم ایران را به نام خودش، اختصاص داده است.

مراغه یا به زبان قدیم‌تر ماراویا، اولین پایتخت کشور در دوره ایلخانیان بوده و دارای قدیمی‌ترین آثار باستانی است، تمدن در این شهر از آغاز حکومت ایران تداوم یافته و سابقه حیات در این شهر به 10 میلیون سال قبل بازمی‌گردد. محوطه پارینه‌سنگی روستای ورجوی مراغه با تاریخ 150 هزار ساله و منطقه فسیلی این شهر یا به تعبیر فسیل شناسان، بهشت فسیلی ایران از جمله آثار ارزشمند تاریخی مراغه به شمار می‌آیند.

رصد‌خانه مراغه ارزشمندترین اثر علمی در این شهرستان بوده و مساجد چوبی و معماری شاخص چوبی مختص مراغه بوده و معماری و نقاشی بر روی چوب از این شهر به اصفهان و قزوین راه پیدا کرده است؛ معبد مهر ورجوی، گویجه قلعه به عنوان قلعه‌ای مطالعاتی و گنبد سرخ و گنبدهای کبود و غفاریه و برج مدور از آثار شاخص فرهنگی شهر مراغه به‌شمار می‌آیند. علاوه بر پیشینه‌ غنی تاریخی، فرهنگ هم در مراغه حرف زیادی برای گفتن دارد و می‌توان مراغه را شهر موسیقی‌دان‌ها و هنرمندان هم نامید؛ عبدالقادر مراغه‌ای به عنوان معلم ثالث موسیقی از مشاهیر این شهر بوده و در هر دوره از تاریخ، چهره شاخص موسیقی را در مراغه داشته‌ایم؛ مجد‌الدین جیلی مراغه‌ای و اوحدی مراغه‌ای هم از مشاهیر حوزه عرفان، حکمت و ادبیات و فلسفه مراغه به شمار می‌آیند.

فسیل‌های مراغه با داشتن ۷ تا ۱۲ میلیون سال قدمت در رویای داشتن سرپناه هستند. منطقه فسیلی مراغه به‌خاطر داشتن تراکم بالای فسیل مهره‌داران جزو پنج منطقه پرفسیل در جهان است و به بهشت فسیل شناسان شهرت دارد. کاوش و تحقیقاتی زیادی توسط فسیل‌شناسان روسی، آمریکایی، ژاپنی، چینی و فنلاندی در منطقه فسیلی مراغه، از ۱۵۰ سال پیش آغاز شده و با وجود استخراج بیش از ۲ هزار قطعه فسیل هنوز بخش زیادی از آن‌ها در انبار نگهداری می‌شود. ساخت مرکز تحقیقات فسیلی ایران در مراغه سال ۸۵ آغاز شده و با وجود ۴۵ درصد پیشرفت نزدیک به ۱۰ سال است که به حال خود رها شده است. تخصیص نیافتن اعتبار عامل اصلی توقف عملیات ساخت این مرکز تحقیقاتی است. زارع رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه گفت: تراکم بالای فسیل مهره داران هفت تا ۱۲ میلیون ساله این منطقه را به بهشت فسیل‌شناسان تبدیل کرده است. زارع افزود: کاوش‌ها و مطالعات فسیلی در این منطقه فسیلی مراغه از ۱۵۰ سال پیش آغاز شده و تاکنون فسیل‌های مهره دار بسیاری به‌دست آمده است.

قلعه بختک لیلان در ۱۹ مرداد سال ۱۳۷۹ شمسی با شماره ۲۷۸۰ به ثبت ملی رسید، اما کشف سکه‌های طلای بیزانسی در ۲۴ مرداد سال ۱۳۹۴ شمسی در کنار سایر آثار تاریخی کشف شده از این قلعه، پنجمین ماه سال را به ماه خودنمایی قلعه بختک تبدیل کرد. قلعه بختک در جاده ارتباطی شهر لیلان از سمت غرب این شهر قرار دارد و محوطه‌ای با حدود یک هزار و ۲۰۰ متر طول و یک هزار متر عرض دارد. دیوار ۶۰۰ در ۹۰۰ متری قلعه بختک با خشت خام و حداکثر ارتفاع هفت متر، خاکریزی برای جلوگیری از هجوم دشمنان به محوطه درونی است که گویا بیش از سایر دیوارهای قلعه شاهد جنگ و خونریزی بوده است. در قسمت جنوب، محوطه بازی قرار دارد که به «قبله قاپوسی» یا دروازه رو به قبله مشهور بوده و در تقارن آن دروازه‌ای شبیه به ورودی آتشکده آذرگشسب در قسمت شمال‌غربی واقع است. این اثر یکی از وسیع‌ترین قلعه‌های دشتی ایران است و تاکنون ۵۶ اثر تاریخی ارزشمند از حوزه فرهنگی آن شناسایی شده و تعدادی از آنها به ثبت رسیده است.

همایش بین المللی یکصدمین سالگرد شهادت شیخ محمد خیابانی با حضور رئیس مجلس در تبریز برگزار شد.

این مراسم که با حضور اقشار مختلف مردم، خانواده شهدا، نمایندگان مجلس و روسای دانشگاهای استان در تالار وحدت دانشگاه تبریز برگزار شد، رئیس مجلس، اظهار داشت: شیخ محمد خیابانی یکی از اسوه‌های این مرز و بوم است لذا همه ما ایرانی‌ها به آذربایجان غیور افتخار می‌کنیم.

دبیر علمی پنجمین کنگره بین‌المللی هنرهای اسلامی و صنایع دستی جهان اسلام از برگزاری این کنگره با حضور اندیشمندان و متخصصان حوزه هنرهای اسلامی و صنایع دستی جهان اسلام در بیستم و بیست و یکم اردیبهشت ماه سال آتی در دانشگاه هنر اسلامی تبریز، خبر داد. دکتر مهدی ‌محمدزاده در گفت‌وگو با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه هنر اسلامی تبریز در تشریح جزییات برگزاری پنجمین کنگره بین‌المللی هنرهای اسلامی و صنایع‌دستی جهان اسلام در تبریز، اظهار کرد: این کنگره کار مشترک مرکز پژوهش‌های تاریخ، هنر و فرهنگ اسلامی (ارسیکا) و دانشگاه هنر اسلامی تبریز است که به‌صورت دوسالانه و در چارچوب جشنواره بین‌المللی خلاقیت و نوآوری تبریز در هنرهای اسلامی و صنایع‌دستی برگزار شده و امسال به‌دلیل شیوع کووید ۱۹ فقط بخش کنگره به صورت وبینار برگزار می‌شود.

کتاب «جغرافیای تاریخی دریاچه ارومیه» به قلم امیر چهره گشا به بازار نشر عرضه شد. کتاب «جغرافیای تاریخی دریاچه ارومیه» توسط انتشارات «نشر تاریخ ایران» در روزهای پایانی سال گذشته از چاپ بیرون آمده و با شمارگان یکهزار و جلد در روزهای اخیر وارد شبکه توزیع شده است. نویسنده در این کتاب با قلمی شیوا و همه فهم و با تاکید بر سفرنامه‌ها و تاریخچه کشتیرانی و با تکیه بر اسناد آرشیوی دوره‌های قاجار و پهلوی، جغرافیایی تاریخی این پهنه آبی را در طول هزاران سال های به تصویر کشیده است. کتاب «جغرافیای تاریخی دریاچه ارومیه» در چهار فصل به تحریر در آمده است؛ فصل اول این کتاب خواندنی درباره سیمای عمومی دریاچه ارومیه، فصل دوم «دریاچه ارومیه به روایت دیگران»، فصل سوم «تاریخچه کشتیرانی در دریاچه ارومیه» و فصل چهارم «اسناد و تصاویر» است.