بنیاد ایران‌شناسی

شعبه آذربایجان شرقی - تبریز

آشنایی با استان آذربایجان شرقی - تبریز

استان آذربایجان شرقی از سمت شمال به جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، از سمت غرب و جنوب غرب به استان آذربایجان غربی، از سمت شرق به استان اردبیل و از سمت جنوب شرق به استان زنجان محدود شده‌است. این استان دارای آب و هوای سرد کوهستانی بوده و کلّ محدودهٔ استان را کوه‌ها و ارتفاعات تشکیل داده‌اند. این استان محل اتصال دو رشته کوه مهم و اصلی کوه‌های ایران، یعنی البرز و زاگرس است. مرکز استان آذربایجان شرقی، کلان‌شهر تبریز است. از شهرهای مهم و اقماری این استان می‌توان به مراغه، مرند، میانه و اهر اشاره کرد. استان آذربایجان شرقی با ۴۵٬۴۸۱ کیلومتر مربع مساحت، حدود 8/2 درصد از وسعت کل ایران را به خود اختصاص داده‌است از این جهت، یازدهمین استان بزرگ ایران محسوب می‌شود. این استان در شمال غرب کشور و بین مدارهای ۳۶ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۳۹ درجه و ۲۶ دقیقهٔ عرض شمالی و نصف‌النهارهای ۴۵ درجه و ۵ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۲۲ دقیقهٔ طول شرقی جای گرفته‌است.

ادامه مطلب ...

جدیدترین اخبار

  • معرفی پنج شهر آذربایجان شرقی به عنوان شهرهای خلاق
  • شهرستان اسکو:قدمت ۵۰۰ ساله اسکو در چاپ کلاقه‌ای
  • کتاب «آذربایجانیها» به بازار آمد
  • جداره بازار پنبه‌فروشان مجموعه بازار جهانی تبریز مرمت شد
  • ۱۶ اردیبهشت ماه «روز مراغه» مراغه شهری به وسعت تاریخ
  • مراغه؛ بهشت فسیل شناسان

معرفی پنج شهر آذربایجان شرقی به عنوان شهرهای خلاق

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی از معرفی پنج شهر این استان به عنوان شهر خلاق فرهنگ و هنر و دو شهر شایسته الحاق به شبکه شهرهای خلاق خبر داد.
"سیدقاسم ناظمی" گفت: در آیین معرفی نخستین دوره شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر که به صورت مجازی برگزار شد، میانه در حوزه موسیقی، شبستر و تبریز در حوزه ادبیات، اهر در حوزه نمایش و کوزه کنان در حوزه صنایع دستی به عنوان شهر خلاق فرهنگ و هنر و جلفا و اسکو در حوزه چاپ و بسته بندی شایسته الحاق به شبکه شهرهای خلاق شناخته شدند. وی افزود: شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر در ۷ حوزه ادبیات، موسیقی، صنایع‌دستی و سنتی، مد و لباس، سینما، هنرهای تجسمی و هنرهای نمایشی تشکیل و در دو حوزه چاپ و بسته‌بندی و رسانه و مطبوعات به دلیل به حد نصاب نرسیدن شهرها در مرحله پایانی به عنوان شهرهای شایسته پیوستن به شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر معرفی شدند. ناظمی، شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر را پدیده‌ای پویا عنوان کرد که با سنجش و ارزیابی‌های مکرر شهرهای عضو در تحقق و اجرای برنامه‌های ارایه شده و همچنین پیوستن شهرهای جدید و توسعه موضوعات در دوره‌های آینده، راهی روشن را پیش‌رو خواهد داشت. وی افزود: شبکه شهرهای خلاق سال هاست که در مجامع بین‌المللی مطرح است و از اوایل قرن 21 توسط یونسکو به صورت سالانه شهرهایی به عنوان شهرهای خلاق معرفی می‌شود.

شهرستان اسکو:قدمت ۵۰۰ ساله اسکو در چاپ کلاقه‌ای

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان اسکو گفت: اسکو قدمت ۵۰۰ ساله در چاپ کلاقه‌ای دارد و این هنر و حرفه به صورت استاد شاگردی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
وی افزود: هنر چاپ کلاقه‌ای از جمله رشته‌های صنایع دستی است که امروزه می‌توان به عنوان یک شغل و حرفه خانگی و یک هنر و صنعت به آن پرداخت. وی با بیان این‌که کلمه کلاقه‌ در قدیم با عنوان کَل ایاقی و یاییلیق نام برده می‌شد، گفت: کَل به معنی گاو نر بوده و طرح‌های موجود در آن نیز به دلیل شباهت به رد پای گاو از آن به نام کل ایاقی یاد می‌شد، ضمن این‌که یاییلیق نیز به عنوان پوشش تابستانی طلایی رنگ در میان عشایر و ایلات بوده که هر دو به مرور زمان به کلاقه‌ای تغییر نام یافتند. وی اظهار کرد: شهرستان اسکو مرکز اصلی چاپ باتیک بوده و اخیرا نیز به عنوان شهر ملی باتیک کشور ثبت ملی شد. جدایی با بیان این‌که امروزه از چاپ کلاقه ای به عنوان سوغات اصلی این شهرستان یاد می‌شود، گفت: چاپ کلاقه‌ای در شهرستان اسکو جزو مشاغل اصلی به حساب آمده و قدمت چندین سال در این شهرستان دارد.
وی افزود: با توجه به جایگاه ویژه این شهرستان در چاپ کلاقه‌ای در سی‌ام تیرماه سال ۹۹ و با حضور متفکر آزاد نماینده مردم تبریز اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی، رضی منش فرماندار شهرستان اسکو، قنبری شهردار اسکو، حمزه زاده مدیر کل میراث استان و خانم پویا محمودیان معاون صنایع دستی و میراث گردشگری کشور، شهرستان اسکو به عنوان شهر ملی «باتیک» ثبت و معرفی شد. وی، میزان تبلیغات، تشکل‌های غیردولتی، المان‌های شهری، تعداد بوم گردی‌های شهرستان و بناهای ثبتی را از معیارهای اصلی این انتخاب دانست. بر اساس این گزارش، بر اساس اعلام مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر شهرستان اسکو از میان ۳۶۷ شهر کشور به‌عنوان شهرستان خلاق فرهنگ و هنر در زمینه چاپ کلاقه‌ای در کشور معرفی شده است.

کتاب «آذربایجانیها» به بازار آمد

«آذربایجانیها»، عنوان کتابی دربرگیرنده مجموعه بیانات و تصاویر مربوط به دیدار مردم آذربایجان با رهبر معظم انقلاب اسلامی در فاصله سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۸ شمسی، به مناسبت قیام تاریخی ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ می‌باشد که به تازگی در بازار نشر عرضه شده است.
گردآورنده و مدیر هنری کتاب «آذربایجانیها»، سید داود قرشی است که در ۳۰۰ صفحه گلاسه و رنگی، با شمارگان یک‌هزار نسخه با حمایت مالی شهرداری تبریز و توسط نشر «معبر آسمانی» به زیور طبع آراسته شده است.
عکس های دیدار مردم آذربایجان با رهبر معظم انقلاب و بیانات نقل شده از معظم له در این کتاب، از پایگاه های اینترنتی www.khamenei.ir و www.leader.ir اقتباس شده است. فهرست مطالب کتاب «آذربایجانیها»، شامل مواردی از قبیل پیام امام خمینی (ره) به مناسبت قیام ۲۹ بهمن تبریز، پیام نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز، تاریخچه دیدار مردم آذربایجان با رهبر معظم انقلاب اسلامی، یادی از قیام تاریخی ۲۹ بهمن مردم تبریز در سال ۱۳۵۶ شمسی، نمونه ای از سرودهای اجرا شده در محضر رهبر معظم انقلاب و فرمایشات ایشان در نامگذاری سال های مختلف است. در این کتاب حدود ۱۵۰ فقره عکس با کیفیت، از دیدارهای مردم آذربایجان با رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت سالروز قیام تاریخی ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ شمسی در بازه زمانی اوایل دهه ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۸ به چاپ رسیده است. دسترسی به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره نامگذاری سال های مختلف که در افواه عمومی به «شعار سال» موسوم شده و نیز متن کامل فرمایشات ایشان در دیدارهای مردم آذربایجان با معظم له از دیگر مزیت های کتاب «آذربایجانیها» است.

جداره بازار پنبه‌فروشان مجموعه بازار جهانی تبریز مرمت شد

مدیر پایگاه جهانی بازار تبریز گفت: جداره بازار پنبه‌فروشان مجموعه بازار جهانی تبریز مرمت و این بازار ساماندهی شد. حسین اسمعیلی سنگری، روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگاران افزود: به دنبال مرمت مغازه ای به مساحت ۲۵۰ مترمربع توسط مالک و اعمال تمامی ضوابط میراث‌فرهنگی در مراحل مرمت، اتصال فاضلاب این بازار به فاضلاب شهری، کف‌سازی با مشارکت شهرداری تبریز تحت نظارت این اداره‌کل، مراحل ساماندهی بازار پنبه‌فروشان پس از یک ماه به اتمام رسید.

۱۶ اردیبهشت ماه «روز مراغه» مراغه شهری به وسعت تاریخ

قدمت تمدن در شهرستان مراغه به 3000 سال قبل بازمی‌گردد و این باغ شهر به‌دلیل وجود آثار معماری و بناهای متعدد مربوط به دوره حکومتی اول ماناها، اشکانیان، ساسانی، دوره اسلامی و سلجوقی یک روز از تقویم ایران را به نام خودش، اختصاص داده است.
مراغه یا به زبان قدیم‌تر ماراویا، اولین پایتخت کشور در دوره ایلخانیان بوده و دارای قدیمی‌ترین آثار باستانی است، تمدن در این شهر از آغاز حکومت ایران تداوم یافته و سابقه حیات در این شهر به 10 میلیون سال قبل بازمی‌گردد. محوطه پارینه‌سنگی روستای ورجوی مراغه با تاریخ 150 هزار ساله و منطقه فسیلی این شهر یا به تعبیر فسیل شناسان، بهشت فسیلی ایران از جمله آثار ارزشمند تاریخی مراغه به شمار می‌آیند.
رصد‌خانه مراغه ارزشمندترین اثر علمی در این شهرستان بوده و مساجد چوبی و معماری شاخص چوبی مختص مراغه بوده و معماری و نقاشی بر روی چوب از این شهر به اصفهان و قزوین راه پیدا کرده است؛ معبد مهر ورجوی، گویجه قلعه به عنوان قلعه‌ای مطالعاتی و گنبد سرخ و گنبدهای کبود و غفاریه و برج مدور از آثار شاخص فرهنگی شهر مراغه به‌شمار می‌آیند. علاوه بر پیشینه‌ غنی تاریخی، فرهنگ هم در مراغه حرف زیادی برای گفتن دارد و می‌توان مراغه را شهر موسیقی‌دان‌ها و هنرمندان هم نامید؛ عبدالقادر مراغه‌ای به عنوان معلم ثالث موسیقی از مشاهیر این شهر بوده و در هر دوره از تاریخ، چهره شاخص موسیقی را در مراغه داشته‌ایم؛ مجد‌الدین جیلی مراغه‌ای و اوحدی مراغه‌ای هم از مشاهیر حوزه عرفان، حکمت و ادبیات و فلسفه مراغه به شمار می‌آیند.

مراغه؛ بهشت فسیل شناسان

فسیل‌های مراغه با داشتن ۷ تا ۱۲ میلیون سال قدمت در رویای داشتن سرپناه هستند. منطقه فسیلی مراغه به‌خاطر داشتن تراکم بالای فسیل مهره‌داران جزو پنج منطقه پرفسیل در جهان است و به بهشت فسیل شناسان شهرت دارد. کاوش و تحقیقاتی زیادی توسط فسیل‌شناسان روسی، آمریکایی، ژاپنی، چینی و فنلاندی در منطقه فسیلی مراغه، از ۱۵۰ سال پیش آغاز شده و با وجود استخراج بیش از ۲ هزار قطعه فسیل هنوز بخش زیادی از آن‌ها در انبار نگهداری می‌شود. ساخت مرکز تحقیقات فسیلی ایران در مراغه سال ۸۵ آغاز شده و با وجود ۴۵ درصد پیشرفت نزدیک به ۱۰ سال است که به حال خود رها شده است. تخصیص نیافتن اعتبار عامل اصلی توقف عملیات ساخت این مرکز تحقیقاتی است. زارع رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه گفت: تراکم بالای فسیل مهره داران هفت تا ۱۲ میلیون ساله این منطقه را به بهشت فسیل‌شناسان تبدیل کرده است. زارع افزود: کاوش‌ها و مطالعات فسیلی در این منطقه فسیلی مراغه از ۱۵۰ سال پیش آغاز شده و تاکنون فسیل‌های مهره دار بسیاری به‌دست آمده است.

... ادامه مطلب

تازه های نشر ایران شناسی

کلیه حقوق برای وب سایت بنیاد ایران شناسی محفوظ است. ©١٣٩5

نشانی: تهران، خیابان شیخ بهایی جنوبی، خیابان ایران شناسی، شهرک والفجر

طراحی و اجرا: اداره رایانه و فناوری اطلاعات